Pergi ke kandungan

Dictionarium Malaico-Latinum

Daripada Wikisumber
Dictionarium Malaico-Latinum (1631)
dikarang oleh David Haex
2997Dictionarium Malaico-Latinum1631David Haex

DICTIONARIVM

MALAICO-LATINVM

et

LATINO-MALAICVM

CVM ALIIS QVAMPLVRIMIS
qua quarta pagina edocebit.
Opera & studio
DAVIDIS HAEX.


ROMÆ,
Typis & impensis Sac. Congr. de Propag. Fide.
M D C X X X I.
SVPERIORVM PERMISSV.

Imprimatur β placet Reuerendiff. P.M.S.Pal.Apost.

A. Episc. Bellicastren. V icejg. Imprimatur Fr. Nicolaus Riccardius S. Pal. Apost. Magister, Ordi- nis Prædicatorum. EMINENTISS, ET REVERENDISS. PRINCIPI FRANCISCO S.R.E CARDINALI BARBERINO H DAVID HAEX F. HOc vero, Cardinalis excelfe, Bata- uorum nobis fagacitas famulata. eft, quæ dum alium in fcopum, quicumque ille fit, collimat, no- bis ad propaganda Catholicę veri- tatis femina,& prouehendos in extima terraru di- uini cultus triumphos,viam aperuit expeditiorem. Concinnauerat illi Lexicon hoc ad Indicarum vo cum notitiam; fed vfibus fuis inferuientes, voca- bula appofuerant Belgica: vifum eft Tibi, cæterif- que Patribus promouendę rei Catholicæ Prepofi- tis, operæpretium fore, fi Belgica Latinè conuer- terentur: quam ego prouinciam fufcepi libens, tü quòd publicè laborem hunc meum profuturum cernerem,tum quod fcirem me rem gratam factu- rum rum Tibi, nimirum Principi,& principalibus vir tutibus lucenti, cui placuiffe non infima laus eft. Imò & mibi hoc nomine gratulor, quod fic erga Te gratus effe incipiam.At quænam hæc tam par- ui muneris ad beneficiorum in mne tuorum magni- tudinem proportio? Adfero quod habeo;neque ri- uuli fluminibus, aut flumina imari parum ferre di-

cenda funt, dum feruntquod poffunt. Vale.

LECTORI

Vocabula non prout ʃeribuntur et pronuntiantur, ʃed prout pronuntiantur, hic deʃcribuntur.

Dictionum ʃyllabis, vbi opus fuit, que produci debent, accentus apponuntur.

In calce Dictionarij Malaico-Latini adiuncte ʃune Lufitanica et aliquot Tarnatanicæ dictiones, quæ valde ʃunt communes et vocabulis Malaicis in Inʃulis Amboyna, Banda, laua, et Moluccis intermiʃcentur.

Item aliquot loquendi modi valde neceʃʃarij et vtiles ijs, qui Linguam Malaicam, prout in prædictis locis eʃʃertur, addifcere volunt.

Prætereà ob Malaicorum vocabulorum penuriam, periphrastica quedam, exempli cauʃa, funt annexa.

Postremò diuerʃæ obʃeruationes Gramaticæ non tantùm vtiles et inʃeruientes facilitati et claritati, ʃed etiam maximo diʃcentibus commodo future.

DICTIONARIVM
MALAICO-LATINVM.

A

Abis. Nihil ʃupereʃʃe, vel reʃidui eʃʃe denotat. Maccan abis. Omnino peredere. Item quid ad finem eʃʃe perductum. Abis cardja itou. Quādo quid actum velfactum eʃt. Souda jadi abis. ibi nihil amplius deeʃt.

Abou. Puluis. Item cinis.

Acal, acal-boudi. Solertia, induʃtria, ingenium.

Acar. Radix.

Achir. Vltimò, quando quid ʃub finem pene eʃt redactum.

Aco. Ego.

Adapan. Ante. Videlicet ante alicuius aʃpectum. Bedjalan caadapan. antrorʃum, melius ante exire. Adapon. Sed, veltamen.

Adat, vel Eʃte-adat. Conʃuetudo, vʃus.

Adda. Habere. Item eʃʃe. Prout ʃenʃus ʃonat.

Ade. Iunior frater, vel ʃoror. Dicitur etiam. Caous itou pounja àde. iʃti calceo ʃimilis, vel aʃʃimilis est.

Adjar. beradjar. Docere, erudire.

Adil. Sincerus, ʃtrenuus.

Adjou. Blaterare. Item accendere animo, inʃtar duorum canum contra ʃe inuicem latrantium.

Adòy. Væ mihi.

Adon, vel mengadou. Culpare, accuʃare aliquem

Agar. Vt, quatenus, quo.

Agamma. Religio, fides.

Ayam. Gallina.

Ayam-cambiri. Capo, gallus, ʃpado.

Ayam-capang. Pullus.

Ayer. Aqua.

Ayer-matta. Lachryma.

Ayer-paſſang. Aqua accreʃcens.

Ayer-ſourot. Aqua decreʃcens.

Ayer-maſſing. Aqua ʃalʃa.

Ayer-mauvvar. Aqua roʃacea.

Ayer-tauvvar. Aqua recens.

Ayer-ſouſou. Lac.

Ayongan, vel boya-boya. Cuna

Ala. Superare.

Alàmang. Via regia.

Alam. Vniuerʃus mundus, quoad celum, & terram. Eʃt tamenetiam in vʃu quoad comprehenʃionem certaru regionu. Hinc dicimus Radja itou pounja àlam Regiones, que tali Regi ʃubʃunt. àlam atas angin. àlam baua an- gin.&c.

Alamat. Signum, quo quid obʃernare, vel aduertere poʃʃumus.

Alalipa. Vermis.

Alas. Id quod alicui rei ʃupponitur, quid aliud fuperimponatur. v.g. quad aʃʃeres, vel florea ʃupra pauimentum ponantur, vioriza vel ʃimilia illi ʃuperimponantur. alas-caki, ʃulcrum, vel ʃeamnum pedum. Sic dicimus auem per aera valare fine vllo àlas. ideʃt fine vllo adminiculo, cui innitatur.

Alepà. Negligere, poʃthabere. Ite pretergredi.

Alia. Zingiber.

Alim. Sapiens, circumʃpectus.

Alla, vel alla-te-alla. Deus.

Alou. Piʃtrinum.

Alouwan. Prora. Si quando quid venire,vel accidere debere,denotare volumus, tunc metaphorice dicimus. Adda de alouwan.

Alous. Purus, putus.

Alouwijs. Miluus.

Amara. Exacerbatum eʃʃe. Item iracundia.

Amat. 'Nimis, nimis quam, per quam.

Amba. Ego, me, nos.

Ambil. Adferre. Item capere.

Ambour. Spargere, difpergere.

Amis. Male olens, id quod ignis aggreditur.

Amoc. Eʃt in vfu. Si quando quis non ʃane mentis, vel omnino deʃperatus in interitum fe pracipitat. Item ʃignificat opprimere, occidere, inuadere, oppugnare,&c.

Ampas. Flagellare.

Ampar. Sternere, veluti ʃloream tendere.

Ampat. Quatuor.

Ampat-poulo. Quadraginta.

Ampèdal. Stomachus.

Ampedàs. Hepar.

Ampedòu. Bilis, ʃel.

Ampa. Vacuus,velinanis.

Ampir. Apud,vel prope.

Ampon, berampon. Ignoʃceres alicui maleʃaclori. Eʃt etiams in vfu pro amoto, repulʃo.

Ampounja, vel pounja. Poʃʃidere.

Anac. Maʃculus, vel feminas. Item applicatur omnium animalium pullis. Quando autem maʃculum, vel feminam denotare volumus, tunc exprimimus anac laki laki.

Anac. Iloc modo etiam inferuit anac contsji: Clauis.anac beriſſo . Cubiculum Baʃsi. anac pana. Sagitta anac piſſang ʃurculus arboris Bonannes qui ex radiceprodit. anac dara. Virgo. anac-piatou - Orphanus.. Anam. Vel. nam. Sex.

Anca. Nota arithmetica, vel numerus arithmeticus

Ancat . Attollere ʃublimare.

Ancatan. Claʃʃis naualis.

Ancot-cayou. Lignum ex ʃilua, vel aliunde deferre.

Ande-inde. Perfimilitudinemn vel exempli gratia.

Andjing Canis.

Anga. Irridere Veluti quid cui promittere, & minime dare,

Angan-angan. Cogitatus, scogitatiunes.

Angin. Ventus.

Angin-rimbout . Procela.

Anghor. Vinea.

Angor. Eʃt melius præʃtat, veluti, angor beta bedjalan de ſanna. Præstat me eo ire.

Angat. Calidus, vel id quod igne calefit. Velusi cibi calidi.

Angos. Ardere & dicitur ʃolummodo de eo quod eʃt incenʃum; vel quod per vʃtionem conʃumitur. Nam aliquid accendere denotat baccar.

Angcou . Tu.

Anjaya . Violentare ,opprimere.

& . B ‘Affla. Aéuere> Aftanacradia. Aula regis. ‘Aflal.. Origo , progenies? Atal. Sandaraca.

‘affam « Atidus. ‘Atap ‘Teflum.

‘aflam-java. Genus fruteis latin? Rtas. Supra. tas pada diay adip- tamarice: fiusonus, scatacan pada dia.

Alfara, ve? waétou affara. po “ili committere.

meridie. aceau. Vel, fue ‘Mlap. Fumus-berallap fimares. Ator. Luogere ,aptart fociares- Aflac. Affe . ‘Auang - Indicium alicuinseuentusy ‘alll. Proventus alicuius, velinra, —velprafaginm.

(qua alicut obueniuns y reeéhe —auang-angit. Procells.

porter © firilon Awal-partima. Primm eum

shyt. Polapean,deletlamension, maui ‘Trem eferpatir dia bermayin Awang, vel noang . Nubes. afhyt. Ladétem magus cumvo- —nwis. Prins,

lapiate quisita coupicit. : B 5 Abal-hiti.Siveinteligention _pticnemerciam uti. el fienia obras « Badti ud baStian . Bestiteds.

Febilon Ad guereadum vitbum — Itemvirtutes denominantur ba-

ive. tin . Velusi mifericordia, li- Babanta. Rixari,altercari. beralitas* Babbi. Porcus. Badac . Rinocerot . Babbiging. Lardum. Badang. Corpus « Bacal Comeatus mons: > Badjo VPiculs » que figeriori

Bacattahan- Diftie, vorabulam: —shuracianunefivurSi quando ase,

Baccar. Accendere vel combure. tem dicitur orang badjon in~ re. Nam angos disitarde ¢o 5 abisantes lembos » cyribass guod per incendiam confursitir. Hintres, denotat , “fone co quod

Baceat. SpecPantia adauaris firm. cinitater pagum vel doraum.—> ford. fd terreftremincolant .

Bacol. Corbis textilis. Badiri Stare scon/ffere.

Bacoucol . Verbis warj in emt» Bigi-besbagh. Partrisdiuidere. agian. B

Bagian. Pars, vel portio.

Bagi, bagimanna Ac fi, quafi, iuxta, ac.


Bagien "vel bagini. Sic."

Bagònrou. "Irridere,subsannare."

Bahou. "Humeri."

Bayang-bayang . "Umbra hominis, velbeflie."

Bayar, membayar. "Soluere."

Baic. Bene. "Item bonum."

Baiki, membaiki . "Meliorare, reficere. Quando ad homines re- sertur , tunc eosdem in meliorem statum redigere denotat."Baiki, præterea quidpiam instruere, ornare, instaurare significat."

Baicòle. "Metacilla. Metapboricè hominem, qui huc & illuc trans- currit, & quasi auolat, denotat."

Bala . "Subditi . Item usurpatur quando hominem privatum, vel ciuem exprimere volumus."

Balaccan. "Dorsum, tergum." Nang de balàccan. "pro aliquo elapso, vel præterito dicitur." Tarou de balàccan. "aliquid lubens obli- nisci, velsaltem non refricare."

Balanga. "Olla,vel padella."

Balanja. "Expensæ quotidianæ ad alendam familiam necessariæ. Item sumptus, absumere."

Balas. "Rependere."

Balayar. "Velificare. Descendit à" layar. "idest. Velum."

Balic. "Aliquid vertere.@ Babalic

B 5 "corpus fuu, vel seipsum vertere." Balio, "vel" fida-fida. "Euiratus, castratus."

Baliòng. "Securis." Balifa. "Inquietus, siue respectu morbi, siue cogisationum , qua juietern alicud expelluit foulikiliki. Viduus Dalou-parampouan. Vidas: Balouda . Saliuam » wel pute 3 exsucre. Bamoaucol. Euellere capillos .” Banjac . Multum. Item valde. Banja-cdlé. Sepe, velficquenter. Banjac-djenis. Multafarius. Banca. Turgidus.. tumidus wide etiam bara. Bangat . Feflinanter . Berban- gat. Fefinare « Bangon. Expergifti, rem Jungere quando quis decubuit Bang(al. Horreum, wel granari < Plandritus textus dicit tum Sine parietibus adsaliquid extra ‘Pluuiaon & contra flts anderen defendensian . Bandati. Occonorus yquafor, ex ‘penditor . Bankey . Cadaver sel bemsinissuel fie. ie Exprobrare « Hem ree ere & furgere, denstat, sinte Fiflule® Bantal. Puluinar. Bantang. Menfam infruere. Bante. Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/18 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/19 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/20 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/21 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/22 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/23 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/24 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/25 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/26 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/27 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/28 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/29 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/30 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/31 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/32 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/33 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/34 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/35 14 L Etum deueniat. Làri . Currere , fugere , aufugere.

Laʃcar-laki-laki . Seruus, mancipium ale papa. laʃcar-parampouan., ʃerua.

Latsjop . Curtus, & breuis.

Laout. Mare.

Lawa-lawa. Aranea.

Lawan , menlawan. Pugnare, certare, oppugnare.

Lebar. Latus, laxus.

Lebè. Morus ʃacrificulus. lebe. Plus etiam ʃignificat. lebe derriʃaponlo, pluʃquam decem. Dicitur præterea dia maulebè derri cami. Se nobis præponit."

Lecàt. Hærere adhærere. Item, dia orang hati lecat pada beta. Con d me abʃtrahere nequeunt.

Leher . Guttur, iugulum.

Leher-gingang. Collum longum.

Lelà. Defatigatus.

Lelong. Vendere i domo mortuaria, vel plus offerenti.

Lemac « Sexum feb.

Lemas, velmacti-lemas. Demer-

Lembou. Tawus,velvacca

Lepas. Preterisus, depofitus.. 1 Solutus liber. Jepas-acan ,libe- ‘rare. tem ab aliguo exoncrare GS vscuare.

Lelong. Mforsarium.

L Lete-Lete .Garrulur, lingua. Lise. Pidere. Lida. Lingua. Lilling . Cera. ima. Quingue. Lima-poulo..Quinguagints, Limbing ,veltombac. Lanceas: Haile. Limon-befar. Citrewm malum Limon-nipis. Roewnda, & acria mala Hefperiay Limon-manis. Malum aureum Limpar. vellontar , Jacere, iafha»

re

Lindit, Degfari velti amylonry puls, Gc.id quod bulliendo con~ denfatur.

Lindong . define cmbraculum

Lingan. Brachia linganclinga. ‘malingan . Brachia circumage- re, velcircumuoluere «

Lenjap. Eumefere.

Linow . Oecatoria

Lior. Saliva , pitwita.

Lipat. Complcare,-veluilnteum, telam , vel fimile quic

Litsjing. Politus, ea.

Loco-loco. In wulgus promifiad arf rapere . .

Lode . Lorica caffrorum , fepi~ mentiaa mri.

Loldo. Fandur, vel locus anchon aris inguo quisa ventisde. Srditur,

Lowba-lomba . Thynmus piftis

motif: Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/37 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/38 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/39 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/40 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/41 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/42 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/43 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/44 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/45 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/46 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/47 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/48 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/49 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/50 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/51 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/52 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/53 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/54 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/55 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/56 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/57 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/58 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/59 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/60 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/61 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/62 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/63 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/64 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/65 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/66 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/67 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/68 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/69 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/70 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/71 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/72 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/73 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/74 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/75 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/76 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/77 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/78 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/79 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/80 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/81 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/82 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/83 Laman:Dictionarium Malaico-Latinum et Latino-Malaicum (1631).pdf/84