Triti Persahabatan Dan Kerjasama Di Asia Tenggara

by ASEAN

[MALAY TEXT — TEXTE MALAIS]

TRITI PERSAHABATAN DAN KERJASAMA DI ASIA TENGGARA

______________

PENDAHULUAN

Pihak-pihak Berjanji Tertinggi:

Sedar tentang pertalian sejarah, ilmu alam dan kebudayaan yang sedia ada dan yang telah mengeratkan hubungan antara rakyat-rakyat mereka;

Ingin memajukan keamanan dan kestabilan wilayah dengan tetap menghormati keadilan dan kaedah-kaedah undang-undang dan mengukuhkan lagi perpaduan wilayah dalam perhubungan mereka;

Berhasrat menghukuhkan keamanan, mengeratkan lagi persahabatan dan menambahkan lagi kerjasama mengenai perkara-perkara yang menyentuh Asia Tenggara selaras dengan semangat dan prinsip Piagam Bangsa-bangsa Bersatu, Sepuluh Prinsip yang diterima oleh Persidangan Asia-Afrika di Bandung pada 25hb April 1955, Perisytiharan Persatuan Negara-negara Asia Tenggara yang ditandatangani di Bangkok pada 8hb Ogos 1967, dan Perisytiharan yang ditandatangani di Kuala Lumpur pada 27hb November 1971;

Yakin bahawa penyelesaian perselisihan atau pertikaian antara negara-negara mereka hendaklah diperaturkan oleh acara-acara yang waras, berkesan dan longgar secukupnya, dengan mengelak sikap negatif yang mungkin membahayakan atau menghalangi kerjasama;

Percaya kepada perlunya bekerjasama dengan semua negara-negara yang mencintai damai, di dalam dan di luar Asia Tenggara, pada mengembangkan keamanan, kestabilan dan kesentosaan dunia;

Sesunggohnya bersetuju membuat suatu Triti Persahabatan dan Kerjasama seperti berikut:

BAB I. MAKSUD DAN PRINSIP

Perkara 1. Tujuan Triti ini ialah untuk memajukan keamanan abadi, persahabatan dan kerjasama yang berkekalan di kalangan rakyat-rakyat mereka dan yang akan menambahkan lagi kekuatan, perpaduan dan eratnya perhubungan mereka.

Perkara 2. Dalam perhubungan mereka antara satu dengan yang lain, Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah dipadukan oleh prinsip-prinsip asas berikut:

a. Saling menghormati kemerdekaan, kedaulatan, persamaan, kesatuan wilayah dan keperibadian bangsa semua negara;

b. Hak tiap-tiap Negara untuk memimpin kehidupan bangsanya bebas daripada campurtangan, tindakan subversif atau paksaan dari luar;

c. Tidak campurtangan dalam hal-ehwal dalam negeri di antara mereka;

d. Penyelesaian perselisihan atau pertikaian dengan cara aman damai;

e. Menjauhkan diri dari mengancam atau menggunakan kekerasan;

f. Bekerjasama secara berkesan di antara mereka.

BAB II. PERSAHABATAN

Perkara 3. Pada menurut maksud Triti ini Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah berusaha memaju dan mengukuhkan lagi hubungan persahabatan turun temurun, kebudayaan dan sejarah, perasaan berbaik-baik antara tetangga dan kerjasama yang mengeratkan hubungan antara mereka dan hendaklah dengan penuh kepercayaan menunaikan tanggungan yang diterima di bawah Triti ini. Bagi memajukan persefahaman yang lebih rapat antara mereka, Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah menggalakan dan memudahkan kontak dan perhubungan antara rakyat-rakyat mereka.

BAB III. KERJASAMA

Perkara 4. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah memajukan kerjasama yang aktib dalam bidang-bidang ekonomi, sosial, kebudayaan, teknik, sains dan pentadbiran serta juga dalam perkara-perkara ideal dan cita-cita bersama tentang keamanan dan kestabilan antarabangsa dalam kawasan ini dan dalam lain-lain perkara kepentingan bersama.

Perkara 5. Menurut Perkara 4 Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah berusaha sedaya upaya secara beramai-ramai serta juga secara dua pihak dengan berasaskan persamaan, tidak memperbeda-bedakan dan faedah bersama.

Perkara 6. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah bantu-membantu bagi mencepatkan lagi perkembangan ekonomi dalam kawasan ini supaya dapat dikukuhkan asas bagi suatu masyarakat yang makmor dan aman di Asia Tenggara. Bagi maksud ini, mereka hendaklah memajukan penggunaan yang lebih banyak lagi pertanian dan perusahaan mereka, pengembangan perdagangan mereka dan mengelokkan lagi infra-struktur ekonomi bagi faedah bersama rakyat-rakyat mereka. Berkenaan dengan hal ini, mereka hendaklah berterusan mencari jalan bagi kerjasama yang rapat dan berfaedah dengan Negara-negara lain serta juga dengan pertubuhan-pertubuhan antarabangsa dan kawasan di luar kawasan ini.

Perkara 7. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi, untuk mencapai keadilan sosial dan meninggikan darjah hidup rakyat-rakyat dalam kawasan ini’ hendaklah menggiatkan lagi kerjasama ekonomi. Bagi maksud ini, mereka hendaklah menggunakan strateji kawasan yang sesuai bagi membangunkan ekonomi dan saling bantu-membantu

Perkara 8. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah berusaha untuk mencapai kerjasama serapat-rapatnya dalam bidang yang seluas-luasnya dan hendaklah berikhtiar untuk mengadakan bantuan kepada sesama mereka dalam bentuk kemudahan latihan dan penyelidikan dalam bidang-bidang sosial, kebudayaan, teknik, sains dan pentadbiran.

Perkara 9. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah berusaha untuk memupuk kerjasama pada memajukan keamanan, ketenteraman dan kestabilan dalam kawasan ini. Bagi maksud ini, Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah senantiasa mengadakan hubungan dan rundingan antara mereka mengenai perkara-perkara antarabangsa dan kawasan dengan tujuan untuk menyatukan pendapat, tindakan dan polisi mereka. Perkara 10. Tiap-tiap satu Pihak Berjanji Tertinggi tidak boleh dengan сага atau bentuk apa jua menyertai dalam apa-apa aktibiti yang akan menjadi suatu ancaman kepada kestabilan politik dan ekonomi, kedaulatan, atau kesatuan wilayah Pihak Berjanji Tertinggi yang satu lagi.

Perkara 11. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah berusaha mengukuhkan keteguhan kebangsaan masing-masing dalam bidan-bidan politik, ekonomi, sosio-kebudayaan serta juga keselamatan menepati dengan ideal dan cita-cita masing-masing, bebas dari campurtangan dari luar serta juga gerakan-gerakan subversif dari dalam supaya dapat mengekalkan keperibadian bangsa masing-masing.

Perkara 12. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi dalam usaha-usaha mereka untuk mencapai kemakmuran dan keselamatan kawasan，hendaklah berusaha untuk berkerjasama dalam semua bidang bagi memajukan keteguhan kawasan, berasaskan kepada prinsip kepercayaan kepada diri sendiri, berdikari, saling menghormati, kerjasama dan perpaduan yang akan menjadi asas bagi suatu masyarakat negara negara yang kuat dan teguh di Asia Tenggara.

BAB IV. PENYELESAIAN SECARA AMAN DAMAI PERTIKAIAN-PERTIKAIAN

Perkara 13. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah mempunyai azam dan suci hati untuk mengelak pertikaian berbangkit. Jika berbangkit pertikaian mengenai perkara-perkara yang secara langsung menyentuh mereka, terutama sekali pertikaian yang mungkin mengganggu keamanan dan ketenteraman kawasan, mereka hendaklah menahankan diri daripada mengancam atau menggunakan kekerasan dan hendaklah pada setiap masa menyelesaikan pertikaian-pertikaian di antara mereka itu melaui rundingan-rundingan secara bersahabat.

Perkara 14. Untuk menyelesaikan pertikaian melalui proses-proses kawasan, Pihak-pihak Berjanji Tertinggi hendaklah menubuhkan, sebagai suatu badan yang berterusan, suatu Majlis Tertinggi mengandungi suatu Perwakilan pada peringkat menteri dari tiap-tiap satu Pihak Berjanji Tertinggi untuk mengambil perhatian tentang adanya pertikaian atau keadaan yang mungkin mengganggu keamanan dan ketenteraman kawasan.

Perkara 15. Jika sekiranya tiada sesuatu jua penyelesaian dicapai melalui rundingan secara lagsung, Majlis Tertinggi hendaklah mengambil tahu tentang pertikaian atau keadaan itu dan hendaklah mengesyorkan kepada pihak-pihak dalam pertikaian сага-сага penyelesaian yang sesuai sebagai jasa baik, perantaraan, penyiasatan atau pendamaian. Walau bagaimana pun Majlis Tertinggi boleh menawarkan jasa baiknya, atau dengan persetujuan pihak-pihak dalam pertikaian, menjadikan dirinya sebagai suatu jawatankuasa perantaraan, penyiasatan atau pendamaian. Apabila difikirkan perlu, Majlis Tertinggi hendaklah mengesyorkan langkah-langkah yang sesuai bagi mencegah pertikaian atau keadaan menjadi buruk.

Perkara 16. Peruntukan-peruntukan Bab ini yang tersebut di atas tidak boleh dipakai bagi sesuatu pertikaian melainkan jika semua pihak dalam pertikaian itu bersetuju peruntukan-peruntukan itu dipakai bagi pertikaian itu. Walau bagaimanapun, hal ini tidak boleh menghalang Pihak-pihak Berjanji Tertinggi lain, yang bukan pihak dalam pertikaian itu, daripada menawarkan segala bantuan yang boleh untuk menyelesaikan pertikaian tersebut. Pihak-pihak dalam pertikaian itu hendaklah bersikap baik sangka terhadap tawaran-tawaran penyelesaian itu.

Perkara 17. Tiada sesuatu jua peruntukan dalam Triti ini boleh menghalangi pemakaian mode-mode penyelesaian secara aman yang terkandung dalam Perkara 33 (1) Piagam Bangsa-bangsa Bersatu. Pihak-pihak Berjanji Tertinggi dan yang menjadi pihak dalam pertikaian hendaklah digalakkan mengambil dayautama menyelesaikan pertikaian itu dengan rundingan-rundingan secara bersahabat sebelum menggunakan acara-acara lain yang diperuntukkan dalam Piagam Bangsa-bangsa Bersatu.

BAB V. PERUNTUKAN-PERUNTUKAN AM

Perkara 18. Triti ini hendaklah ditandatangani oleh Republik Indonesia, Malaysia, Republik Filipina, Republik Singapura dan Thailand. la hendaklah disahkan mengikut acara-acara perlembagaan tiap-tiap satu Negara yang menandatanganinya.

Triti ini hendaklah terbuka bagi penyertaan oleh lain-lain Negara di Asia Tenggara.

Perkara 19. Triti ini hendaklah mula berkuatkuasa pada tarikh dideposit suratcara pengesahan yang kelima dengan Kerajaan-kerajaan Negara yang menandatangani Triti ini iaitu yang dinamakan Pemegang Deposit Triti ini dan suratcara pengesahan atau penyertaan.

Perkara 20. Triti ini dibuat dalam bahasa-bahasa rasmi Pihak-pihak Berjanji Tertinggi, semua daripadanya adalah saheh bersama. Hendaklah ada suatu terjemahan bersama yang dipersetujui bagi naskah-naskah itu dalam bahasa Inggeris. Mana-mana tafsiran yang berlainan bagi naskah bersama itu hendaklah diselesaikan dengan rundingan.

PADA MEMPERCAYAINYA Wakil Yang Berkuasa Penuh bagi Pihak-pihak Berjanji Tertinggi telah menandatangani Triti ini dan telah menurunkan cap mohor mereka kepadanya.

DIPERBUAT di Denpasar, Bali, pada dua-puloh empat haribulan Februari tahun satu ribu sembilan ratus tujuh puluh enam.